top of page

Tussen mythe en realiteit: reïncarnatie onder de microscoop van de wetenschap.

Bijgewerkt op: 22 jan.




“Ik heb ingetekend voor een cursus reïncarnatie en die was duur, maar och, een

mens leeft tenslotte maar één keer.” Een grapje van Rik Verheye in De slimste mens.


Ja, om reïncarnatie wordt vaak gelachen, en dat heb ik ook lang gedaan. De gedachte al meerdere levens te hebben geleid en nog te zullen leiden heeft lang mijn wenkbrauwen doen rijzen. Is reïncarnatie een totaal van de pot gerukt idee of zijn er toch stevige argumenten voor te vinden, liefst met enige wetenschappelijke grond?

Daar gaat deze bijdrage over.


Ian Stevenson stond in 1960 aan het hoofd van het Department of Psychiatry van de University of Virginia. Een belangrijke afdeling van een belangrijke Amerikaanse universiteit leiden, lang niet slecht voor een… Canadees. Stevenson was dan ook uitzonderlijk getalenteerd, een nuchtere onderzoeker, een wetenschapper pur sang en hij geloofde aanvankelijk helemaal niet in reïncarnatie. Toen cliënten hem daarover spraken was hij sceptisch, maar de verhalen bleven komen en hij raakte zodanig geïntrigeerd dat hij er een essay over schreef. Er kwamen hem twee bijzondere gevallen ter ore, eentje in India, eentje in Ceylon (nu Sri Lanka) en de nuchtere

Stevenson reisde er naartoe omdat hij die zaken zélf wou onderzoeken. Toen hij terugkwam, had hij data bij over… 25 gevallen. En straffer nog, Stevenson wou zich voortaan focussen op onderzoek naar reïncarnatie. Hij gaf zijn baan als departementshoofd psychiatrie op en richtte de Division of Perceptual Studies op.

Stevenson was dermate overtuigd en gemotiveerd dat hij zijn carrière en zijn reputatie riskeerde. Omdat Stevenson zo’n grote naam was, werd zijn Division getolereerd aan de University of Virginia maar er werden aanvankelijk helemaal geen en vandaag nog steeds te weinig fondsen voor vrijgemaakt. Stevenson moest dus beroep doen op schenkingen, hij werd uit noodzaak fondsenwerver in bijberoep.

Maar kijk, de Division bestaat vandaag nog en floreert. Op de website vind je een schat aan informatie https://med.virginia.edu/perceptual-studies/

Aan het hoofd staat nu Stevensons opvolger, Jim B. Tucker. De boeken die deze volhouders hebben geschreven behoren tot het beste en meest gefundeerde wat ooit over reïncarnatie is verschenen. De informatie erin is gebaseerd op meer dan 2.500 gevallen wereldwijd, die allemaal door Stevenson, Tucker en hun medewerkers volgens strenge criteria zijn onderzocht en gedocumenteerd. Veel cases werden afgewezen, in totaal zijn er dus nog veel meer onderzocht.


Een bekende case is die van James , het zoontje van een koppel in Louisiana (USA). Hij was net twee geworden toen de ellende begon, James kreeg last van nachtmerries. Zijn ouders hoorden hem geregeld in zijn slaap dingen roepen als “Airplane crash! Fire! Little man can’t get out.” Toen hij wat ouder was vroegen zijn ouders hem waarom hij dat riep? James zei dat het herinneringen aan vroeger waren. Kan niet, dachten zijn ouders, het was fantasie die wel zou overgaan. Maar neen, James begon zich details te herinneren, hij beweerde dat zijn jachtvliegtuig,

een Corsair, tijdens de tweede wereldoorlog was neergeschoten door een Japans jachtvliegtuig. Zijn toestel was gestationeerd op een boot, de Natoma. Zijn ouders vroegen hem hoe hij toen heette - “James”, zei James – en of hij zich nog de namen van andere piloten herinnerde? “Jack Larsen.” En op een kaart kon James aanwijzen waar alles zich had afgespeeld, bij het eiland Iwo Jima. James vader, een streng gelovig man die aanvankelijk héél sceptisch was, trok het verhaal van zijn zoon toch na. Hij kwam erachter dat de USS Natoma Bay inderdaad had deelgenomen aan de zeeslag bij Iwo Jima, en één piloot was neergeschoten, James Huston, een jongeman uit Pennsylvania, die de crash van zijn FM-2 niet overleefde. Dus hij vloog niét in een Corsair. Neen… dat was zijn eerdere toestel.


Dit zijn de belangrijkste, maar lang niet alle details die het jongetje James Leininger

zich herinnerde uit zijn vorige leven als piloot Jaems Huston. Het is één van de

meest intrigerende cases die het onderzoekersduo Ian Stevenson/Jim B. Tucker naar

boven hebben gespit. Er is zoveel dat klopt, dat het moeilijk is de mogelijkheid van

reïncarnatie van de hand te wijzen. Bedenk, uit de meer dan 2500 geverifieerde en

gedocumenteerde gevallen die Stevenson en Tucker in meer dan een halve eeuw

onderzochten, hoeft er maar ééntje waar te zijn.


Heel vaak zijn het kinderen of pubers die over vorige levens vertellen, zo bleek uit

statistische analyse van de getuigenissen. Met het klimmen der jaren vervagen de

herinneringen, maar niet bij iedereen. Volwassenen die zich wél blijven herinneren,

realiseren zich dat ze riskeren voor gek te worden versleten door over een vorig

leven te vertellen. Typisch voorbeeld: een marine-officier die aan een meerdere over

een vorig leven vertelde, kreeg het advies zijn mond te houden als hij bij de marine

wou blijven. Hij is, dixit Tucker, lang niet de enige die niet naar buiten durft komen

met zijn verhaal.

Het volledige verhaal van James Leininger kun je hier bekijken:


Niet alleen herinneringen wijzen op een vorig leven, er zijn ook fysieke sporen die naar reïncarnatie wijzen, zoals geboortevlekken. Vaak komen die voor op precies die plaatsen waar iemand in een vorig leven een vaak fatale verwonding opliep, bijvoorbeeld door messteken. Stevenson publiceerde in 1993 een studie 'Where Reincarnation and Biology Intersect', honderden pagina’s helemaal gewijd aan dit onderwerp. In totaal beschrijft hij 210 gevallen, en 49 daarvan zijn ondersteund door officiële autopsie-rapporten. En daarin staan straffe voorbeelden.


Bijvoorbeeld het verhaal van Chanai Choomalaiwong, een driejarig kind dat werd geboren in 1967 in Thailand. In een vorig leven was hij de leraar Bua Kai geweest, die met twee kogels om het leven werd gebracht. Kai werd geraakt achteraan zijn hoofd en boven zijn linkeroog. Chanai had op preciés die plekken geboortevlekken. Chanai kon ook de namen noemen van familieleden uit zijn vorig leven, en vroeg om zijn toenmalig ouderlijk huis in Khao Phra te bezoeken, een plaats twintig kilometer van zijn dorp. Zijn grootmoeder ging er met hem naartoe, en Chanai kon direct zijn vorige ouderlijk huis aanwijzen. Het werd bewoond door een koppel, wiens zoon Bua Kai Lawnak een leraar was geweest, die vijf jaar voor Chanai’s geboorte op weg naar school inderdaad was doodgeschoten. Niet alleen herkende Chanai de ouders van Bua Kai, hij kon ook één van de dochters van de overleden leraar aanwijzen en noemde de naam van een andere dochter. Dus: Chanai had zijn ouders en twee van zijn kinderen uit een vorig leven geïdentificeerd. Stevenson sprak uitvoerig met talrijke familieleden van de leraar, en die bevestigden allemaal het verhaal van diens ouders.


Stevenson en Tucker kregen in de loop der jaren ook te maken met kinderen die beweerden herinneringen te hebben aan een bestaan tussen levens in. Deze kinderen vertelden dat ze, nadat ze waren gestorven in een vorig leven, hun eigen begrafenis konden observeren en ze waren in staat verbluffende details te rapporteren over het rouwproces van hun voormalige familie en vrienden. Er zijn zelfs geverifieerde gevallen bekend van kinderen die vooruitkeken naar hun volgende leven. Ze observeerden hun toekomstige ouders en konden gedetailleerd verslag doen van gebeurtenissen die plaats vonden nog voor ze werden geboren, tot verstomming van die ouders die maar niet konden begrijpen hoe dat mogelijk was. Vaak konden de kinderen namen noemen van mensen waarmee hun toekomstige ouders omgingen, zelfs als die mensen na de geboorte van de kinderen uit het leven van de ouders waren verdwenen. De kinderen wisten dus een en ander over mensen die ze zelf nooit hadden ontmoet.


Als je snel een goed inzicht in het onderwerp reïncarnatie wil hebben, raad ik je het hoofdstuk “Cases of the reïncarnation type” aan, het tweede in het boek 'Consciousness Unbound' van Edward F. Kelly en Paul Marshall (ed.) Er staan in dat boek tien hoofdstukken over ook andere onderwerpen die allemaal min of meer te maken hebben met bewustzijn. De ondertitel van het boek zegt veel: 'Liberating the Mind from the Tyranny of Materialism'. Geen lichte kost maar razend interessant. In dit interview vertelt één van de eindredacteuren er alles over aan onder meer… John Cleese. https://www.youtube.com/watch?v=2PY9qsJmknM


Hier lees je hoe je bij de beeldfragmenten Nederlandse ondertitels kunt krijgen:


Dirk Van den Eede

bottom of page