De commercialisering van spiritualiteit.

Het is niet mijn gewoonte om dit soort praktijken aan te kaarten, maar naar aanleiding van een opleiding die ik wilde volgen en die schrikbarend duur bleek te zijn, is dit toch iets wat ik kwijt wil. Het zette me aan het denken over hoe spiritualiteit steeds vaker een verdienmodel wordt. Dit noemen we de commercialisering van spiritualiteit: spirituele ideeën, symbolen en praktijken worden gebruikt om producten en diensten te verkopen, vaak zonder respect voor hun oorsprong. Ik begrijp dat coaches, mediums en dergelijke ook rekeningen moeten betalen, net als iedereen, maar de torenhoge bedragen die soms worden gevraagd, zijn moeilijk te verantwoorden. Een voorbeeld hiervan is een buitenlandse ‘BDE-ervaringsdeskundige die uiteindelijk maar liefst 22.000 euro zal kosten voor een lezing in België of Nederland, met als extra eis dat er een minimumaantal van zijn boeken moet worden afgenomen. Hoeveel moet je dan als organisator aan entree vragen voor een lezing van slechts een paar uur om die kosten te dekken?

Diepgewortelde filosofieën zijn nu dikwijls hippe fitnessactiviteiten met dure retraites, merkkleding en apps. Hoewel dit spiritualiteit toegankelijker lijkt te maken, zijn er grote nadelen. Spirituele tradities en gerelateerde worden uit hun context gehaald en als trendy producten verkocht. Hierdoor gaat de oorspronkelijke boodschap verloren. Nog zorgelijker is dat ‘zogenaamde’ mediums en coaches exorbitante prijzen vragen voor readings, healings of workshops, die vaak weinig bewezen effect hebben. Dit doet me altijd denken aan Jezus, die woedend de tafels van de geldwisselaars in de tempel omvergooide omdat zij de heilige plek gebruikten voor winstbejag in plaats van oprechte spiritualiteit.

Door de focus op geld verdienen, wordt spiritualiteit vaak een elite-aangelegenheid. De hoge kosten van cursussen, retraites en sessies maken deze praktijken vooral toegankelijk voor vermogende personen. De gewone man in de straat, die deze torenhoge bedragen niet kan betalen, wordt buitengesloten. Dit druist in tegen de kern van veel spirituele tradities, die juist gericht zijn op universele waarden en toegankelijkheid voor iedereen. Bovendien kan de nadruk op dure producten en diensten kwetsbare mensen uitbuiten, die op zoek zijn naar hulp.

Toch heeft commercialisering ook voordelen. Het kan spirituele praktijken bekender maken en financiële steun bieden aan leraren en organisaties. Daarnaast kan het cultureel begrip bevorderen door ideeën te verspreiden. Maar de prijs is hoog: de focus op winst verdringt vaak de kern van spiritualiteit, zoals innerlijke groei en het loslaten van materiële verlangens.

Weer eens, wat ik heel erg van baal is dat de commercialisering van spiritualiteit het vooral toegankelijk maakt voor een 'meer vermogende' elite, terwijl de 'minder vermogende' persoon buitenspel staat. De hoge kosten, zoals die van de opleiding die ik wilde volgen of de lezing met verplichte boekafname, zijn moeilijk te rechtvaardigen. Het is belangrijk om kritisch te blijven en te kiezen voor praktijken die trouw blijven aan hun oorsprong en échte persoonlijke groei bevorderen, ongeacht iemands portemonnee. Dit is ook de reden waarom Ponto3 nooit commercieel gewin zal vooropstellen.

Noël