top of page

Post-materialisme, voorbij religie en materialisme


Onze cultuur in de ban is van een bepaald paradigma of geloofssysteem dat op zijn manier net zo dogmatisch en irrationeel is als een religieus paradigma . Dit is het materialistisch geloofssysteem dat beweert dat materie de primaire realiteit van het universum is en dat alles dat niet-fysiek is – zoals de geest, onze gedachten, bewustzijn of zelfs het leven zelf – in feite fysiek van oorsprong is, of in fysieke termen kan worden verklaard. Het is niet nodig te kiezen tussen een orthodoxe materialistische kijk op de wereld of een orthodox religieuze kijk. Vaak wordt aangenomen dat dit de enige twee opties zijn. Of je gelooft in hemel en hel, of je gelooft dat er geen leven is na de dood. Of je gelooft in een God die de gebeurtenissen van de wereld over het hoofd ziet en controleert, of je gelooft dat er niets bestaat behalve chemische deeltjes en de verschijnselen – inclusief levende wezens – die er per ongeluk uit zijn gevormd. Of God schiep alle levensvormen, of ze evolueerden per ongeluk door willekeurige mutaties en natuurlijke selectie. Dit is een valse dichotomie. Er is een alternatief voor de religieuze en materialistische opvattingen van de werkelijkheid, die aantoonbaar en een rationeler optie is dan deze beide opvattingen. In grote lijnen kan dit alternatief ‘postmaterialisme‘ worden genoemd. ‘ Post-materialisme vertelt ons dat materie niet de primaire realiteit van het universum is en dat fenomenen zoals bewustzijn of het leven zelf niet volledig kunnen worden verklaard in biologische of neurologische termen.

Post-Materialism stelt dat er iets fundamenteler is dan materie dat geest of bewustzijn kan worden genoemd. Er zijn een aantal varianten van “post-materialisme”. Eén van deze ideeën is dat alle materiële dingen (tot op het niveau van atomen) een zekere mate van bewustzijn hebben, zelfs als het oneindig klein is, of gewoon een soort ‘proto-bewustzijn’. De auteur is voorstander van de pan-spiritistische benadering. Of je zou het gewoon een “spirituele” benadering kunnen noemen. Het basisidee van deze spirituele benadering is heel eenvoudig: de essentie van de realiteit (die ook de essentie van ons wezen is), is een eigenschap die geest of bewustzijn zou kunnen worden genoemd. Deze kwaliteit is fundamenteel en universeel; het is overal en in alle dingen. Het is niet anders dan zwaartekracht of massa, omdat het vanaf het begin in het universum was ingebed en nog steeds in alles aanwezig is. Het bestond misschien al vóór het universum, en het universum kan worden gezien als een emanatie of een manifestatie hiervan. Hoewel dit een eenvoudig idee is, heeft het veel belangrijke gevolgen en consequenties. Omdat alle dingen deze gemeenschappelijke spirituele essentie delen, zijn er geen afzonderlijke of onderscheiden entiteiten. Als levende wezens zijn we niet gescheiden van elkaar, of van de wereld waarin we leven, omdat we dezelfde aard delen als elkaar en de wereld. Het betekent ook dat het universum geen levenloze, lege plek is, maar een levend organisme. De hele kosmos is doordrenkt met geestkracht, van de kleinste deeltjes materie tot de uitgestrekte, schijnbaar lege gebieden van duisternis tussen planeten en zonnestelsels.

Aan spiritualiteit wordt niet vaak gedacht in een “verklarende” context. De meeste mensen geloven dat het de taak van de wetenschap is om uit te leggen hoe de wereld werkt. Maar we zien dat deze eenvoudige kennis – dat er een fundamentele geest of bewustzijn is die altijd aanwezig is en in alles – een grote verklarende kracht heeft. We zien dat er veel zaken zijn die vanuit een materialistisch perspectief niet logisch zijn, maar die vanuit een spiritueel oogpunt gemakkelijk kunnen worden verklaard. Dit is misschien het grootste probleem met het materialisme: dat er zoveel fenomenen zijn die het niet kan verklaren. Als resultaat is het jammerlijk ontoereikend als model van de werkelijkheid. Op dit punt is het redelijk om te zeggen dat het, als een poging om het menselijk leven en de wereld te verklaren, heeft gefaald. Alleen een wereldbeeld dat is gebaseerd op het idee dat er iets fundamenteler is dan materie kan ons helpen de wereld te begrijpen.

Comments


bottom of page