Leven we al onze levens tegelijk? Reïncarnatie ontmoet quantumtijd.

Ik heb de laatste tijd veel nagedacht over reïncarnatie, het idee dat onze ziel steeds terugkomt, van het ene leven naar het andere hopt. Je gaat dood, je ziel neemt even pauze, en dan duikt hij/zij in een nieuw lichaam om het opnieuw te proberen. Maar toen herinnerde ik mij iets over quantumfysica – specifiek dat tijd niet is wat we denken – en begon ik me af te vragen: als tijd niet lineair is, gebeuren al onze levens dan tegelijk?

Oké, reïncarnatie dus. In de meeste tradities, zoals het hindoeïsme of boeddhisme, wordt het gezien als een rechte lijn. Je leeft, je doet ervaringen op, je sterft, en je ziel gaat door naar het volgende leven, met wat 'karmabagage' in de tas. Elk leven bouwt voort op het vorige, als hoofdstukken in een heel lang boek. Dat is ergens wel geruststellend, het idee dat je vooruitgang boekt, dat je werkt aan iets groters. Ik weet nog dat ik jaren geleden iets las over regressietherapie en het griezelig vond hoe levendig die “herinneringen” aan vorige levens voor sommige mensen konden zijn. Maar dat hele verhaal gaat ervan uit dat tijd netjes achter elkaar loopt – verleden, heden, toekomst.

En nu wordt het vreemd. Wat als tijd helemaal niet zo werkt? Ik bedoel, wij ervaren tijd als lineair, maar quantumfysica zegt dat het misschien veel ingewikkelder is. Als tijd geen rechte lijn is, wat betekent dat dan voor reïncarnatie?

Quantumfysica is echt een hersenkraker. Ik ben geen expert – niet dat ik enigzins voorgeef quantumfysica te begrijpen – maar wat ik heb gelezen, is dat tijd in de quantumwereld lang niet zo netjes als we denken. Er is zoiets als de 'blokuniversum-theorie', waarin verleden, heden en toekomst allemaal tegelijk bestaan, als een soort reusachtige kosmische foto. Alles is gewoon daar. Einsteins relativiteitstheorie gooit al roet in het eten door te laten zien dat tijd kan rekken of krimpen, afhankelijk van snelheid of zwaartekracht. Quantummechanica gaat nog een stap verder en suggereert dat tijd misschien helemaal geen vaste eigenschap is, maar iets wat wij verzinnen om grip te krijgen op de realiteit in dit aardse bestaan.

Dus, als alle momenten tegelijk bestaan, zijn onze “vorige” en “toekomstige” levens misschien helemaal niet achtereenvolgend. Misschien gebeuren ze nu, op een rare quantum manier. Ik kan het niet helemaal bevatten, maar het is alsof je ziel één groot ding is, dat zichzelf in meerdere levens tegelijk uitdrukt?

Als we hiermee doorgaan, begint reïncarnatie minder te lijken op een roadtrip en meer op een web. Je ziel reist niet van het ene leven naar het andere; ze beleeft ze allemaal tegelijk, maar dan in verschillende stukjes van deze tijdloze realiteit. Ik denk aan die momenten dat je déjà vu hebt of een angst voelt die te diep lijkt om te verklaren. Ik ben bijvoorbeeld altijd bang geweest om te verdrinken, ook al heb ik nooit iets vervelend met water meegemaakt. Zou dat kunnen komen doordat mijn ziel in een ander leven, dat nu plaatsvindt, iets heftigs meemaakt? Misschien ben ik ergens in een parallelle versie matroos of zoiets.

Dit alles laat je wel even stilstaan, nietwaar? Als reïncarnatie echt is en tijd niet lineair werkt, zoals quantumfysica suggereert, dan zijn we misschien veel meer dan we denken. Onze ziel zou niet vastzitten in een enkele levenslijn, maar zich uitspreiden over talloze levens, allemaal tegelijk. Het is een beetje overweldigend, maar ook mooi. Het maakt elke keuze die je nu maakt zwaarder – wat als die ene goede daad niet alleen dit leven raakt, maar al je andere levens? Tegelijkertijd voelt het ook bevrijdend: misschien zijn we al compleet, alleen ervaren we het in stukjes.

Quantumfysica is nog speculatief, en reïncarnatie blijft een mysterie. Maar het idee dat al mijn levens nu gebeuren, dat ik op dit moment een monnik, een muzikant, of wie weet wat ben, vind ik fascinerend. Het nodigt uit om met meer verwondering naar het leven te kijken. Wat als we niet alleen leren van ons verleden, maar ook van onze toekomst, allemaal in dit ene, tijdloze moment? Het is een gedachte die mij niet loslaat.

En dan zijn er nog de verhalen van mensen met bijna-doodervaringen. Zij zeggen vaak dat in de dimensie waar ze terechtkomen na het overlijden, tijd helemaal niet bestaat. Geen verleden, geen toekomst, alleen een soort eeuwig nu. Dat sluit eigenlijk perfect aan bij wat we hier bespreken: een tijdloze realiteit waarin al onze levens tegelijk plaatsvinden. Fascinerend is het en tegelijkertijd zo ontzettend moeilijk te begrijpen.

Noël