“Daarna” van Bruce Greyson – wetenschappelijker wordt BDE-onderzoek niet.
Aan gevoelens moet je niet te veel tijd en aandacht besteden, want je kunt ze nu eenmaal niet beïnvloeden. Ze zijn immers louter het resultaat van scheikundige processen, die zich in je lichaam afspelen.
Zo dacht de vader van Bruce Greyson. Hij was dan ook een chemicus van de harde lijn, maar zijn zoon ging een heel ander pad op. Charles Bruce Greyson (°1946) werd psychiater. Hij is nu Professor Emeritus of Psychiatry and Neurobehavioral Sciences aan de universiteit van Virginia, en nog steeds actief.
Amper een paar maanden nadat hij aan de slag was gegaan als psychiater in een ziekenhuis, behandelde Greyson een dame die het bewustzijn had verloren en op de spoedafdeling was beland. De volgende dag vertelde ze hem dat ze haar lichaam had verlaten en als een ballonnetje in de kamer had gezweefd. Greyson wist niet wat hij ervan moest denken, tijdens zijn academische opleiding had hij nooit over iets dergelijks gehoord. Hij was sceptisch. Maar het duurde niet lang voor andere patiënten hem vertelden over uittredingen en over iets nog merkwaardigers, een rariteit die we nu nabij-de-dood-ervaringen noemen. Greyson raakte geïntrigeerd, zijn nieuwsgierigheid won het van zijn ongeloof, en hij besloot die rare toestanden te gaan onderzoeken, maar altijd met de blik van een wetenschapper.
En dat maakt Greyson nu juist zo bijzonder, dat hij altijd nuchter is gebleven maar steeds bereid
was zijn mening bij te stellen als de onderzoeksresultaten daartoe aanleiding gaven.
Hij bleef, net als zijn vader, altijd wetenschapper, maar, anders dan zijn vader, eentje met een open geest.
Greyson werd één van de meest prominente wetenschappers in het onderzoeksdomein BDE. Hij publiceerde talloze artikelen, vaak in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften. Greyson stond in 1981 mee aan de wieg van IANDS, de International Association for Near-Death Studies. Inzake de studie van bijna-doodervaringen is geen vereniging belangrijker en meer gerespecteerd dan IANDS, over heel de wereld zijn onderafdelingen aangesloten.
Nog zo’n krachttoer: Greyson was 27 jaar lang redacteur van the Journal of Near-Death Studies, de enige academische publicatie over dat onderwerp. Interessant van pagina één tot pagina laatst.
Recent verscheen ‘After’ – in het Nederlands vertaald als ‘Daarna’ – waarin Greyson een overzicht geeft van wat hij in nagenoeg een halve eeuw over bijna-doodervaringen heeft opgestoken. Ongetwijfeld had Greyson genoeg materiaal om een vuistdikke turf vol te proppen, maar hij heeft zich beperkt tot 300 bladzijden. “In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister.” Nergens wordt Greyson wijdlopig, wat maakt dat ‘Daarna’ van pagina één tot pagina laatst interessant is, geschreven in een heldere stijl, goed gestructureerd, waren alle boeken maar zo.
Hun verstand verloren?
Greyson is geen tafelspringer, maar een denker met gevoel voor nuance. Hij is ernstig, maar ook luchtig, zoals blijkt uit de aansluitende titels van hoofdstukken 6 “Treden ze buiten hun lichaam…” en 7 “…of hebben ze hun verstand verloren?”.
De bekende bde-elementen komen allemaal aan bod – tijdloosheid, bewustzijn, levensoverzicht enz. – maar Greyson kijkt ernaar met de blik van een oprecht belangstellende buitenstaander, want dat is hij ondanks al zijn onderzoek nog steeds. Hij heeft namelijk zélf nog geen paranormale ervaring gehad, en dat maakt dat hij zich niet verliest in overenthousiasme of overtuigingsdrift. Greyson verkondigt geen standpunt, maar kijkt vanuit zoveel mogelijk invalshoeken naar zijn onderwerp.
Uiteraard is het duidelijk dat Greyson BDE ernstig neemt, anders ga je dat fenomeen niet je leven lang onderzoeken. Hij geeft getuigenissen ook onbeschroomd weer. Eén voorbeeld slechts: “Ik zag dingen die je niet kunt zien. Ik zag mezelf van bovenaf het gras maaien, zowel van enkele tientallen tot wel een paar honderd meter hoogte, alsof ik een camera was. Ik zag het allemaal. Mijn levensoverzicht omvatte echt alles vanaf mijn eerste ademteug tot aan het ongeluk. Het was een panoramisch beeld. Het was alles.” (pagina55) Ik zou niet graag de materialistische wetenschappers te eten moeten geven die dit je reinste onzin vinden. Ja natuurlijk heeft Greyson, zeker in zijn beginjaren, tegenstand ondervonden, maar hij zette door. Dat BDE-onderzoek
geleidelijk aan ernstig wordt genomen, is in niet geringe mate aan hem te danken.
BDE meten met de Greysonschaal.
Greyson heeft de getuigenissen van BDE’ers niet alleen opgetekend en openbaar gemaakt, hij heeft er ook iets mee gedaan. Begin jaren tachtig ontwikkelde hij de BDE-schaal. Hij begon met een lijst van 80 kenmerken, liet die beoordelen door een grote groep BDE’ers én door andere onderzoekers. Door middel van statistische analyse bracht hij de lijst terug tot 16 kenmerken, samen de ruggengraat van de Greysonschaal, die sindsdien en nog steeds wordt toegepast om getuigenissen op hun BDE-gehalte te beoordelen. Het is juist deze wetenschappelijke aanpak die
maakt dat Greyson zelfs door sceptici niet te negeren valt.
Wil je nog meer weten?
Op Youtube vind je veel interviews met Bruce Greyson. Eén van de interessantere is ongetwijfeld dit: https://www.youtube.com/watch?v=NsbiB-Ipc3E&t=2724s
Bruce Greyson vertelt hoe hij, als academisch gevormde wetenschapper, ertoe kwam om te kiezen voor een onderzoeksdomein dat destijds, en nu vaak nog, als een regelrechte carrièrekiller werd gezien. Tussen twee haakjes: (Je kan Engelse ondertiteling aanzetten door onderaan het scherm de vijfde button vanaf rechts aan te klikken. Als je op de vierde button vanaf rechts – het wieltje – klikt, kun je die ondertiteling automatisch laten vertalen naar onder meer het Nederlands.)
Meer informatie over IANDS vind je op deze pagina: https://iands.org/. Je kan er
intekenen op de nieuwsbrief en je vindt er links naar tal van filmpjes, documentaires
en podcasts.
​
