De laatste maanden is de Ponto3 website in een stroomversnelling terecht gekomen en precies zoals een roeibootje in dergelijke stroming fel te keer kan gaan, bruist het op de website van het groeiend aantal enthousiaste leden, hun opspattende ideeën en intense onderlinge interacties.
Dat allemaal omdat Ponto3 uniek is in het aanraken van thema’s die mensen diep beroeren en waar de meesten onder ons vroeg of laat mee geconfronteerd worden. Die thema’s zijn verweven in de drie hoofdpijlers van Ponto3: Wetenschap, Filosofie en Spiritualiteit.
Eerder dan deze los van elkaar te behandelen gaan wij steeds op zoek naar wat deze drie
pijlers verbindt en samenhoudt. Maar toch vervullen ze elk hun eigen specifieke rol en hebben specifieke kenmerken. In deze bijdrage willen we de lezer graag meenemen op een korte ontdekkingstocht doorheen het landschap van de Filosofie.
De wijsgeren van het oude Griekenland hadden veel bewondering voor hen die de “wijsheid
liefhadden”. Vandaar het begrip “Filo” (liefhebben) en “Sophie” (wijsheid). Maar wat is “Wijsheid”? Daar proberen we achter te komen. Soms houdt dit een levenslange zoektocht in en doorheen de geschiedenis zijn er tal van stromingen geweest die beweerden dat zij het ultieme antwoord gevonden hadden. Het is niet de bedoeling om deze hier allemaal uit de doeken te doen maar toch wil ik enkele grote lijnen schetsen.
Reeds lang vòòr de Grieken geloofde de mens in een wereld die bestuurd werd door hogere machten en begeesterd was, de zogenaamde “Anima Mundi”. Alles in de natuur (mensen, dieren, planten) was tot in de verste uithoeken doordrongen van een natuurgeest en de mens streefde ernaar om de geesten en goden gunstig te stemmen. Er werd aangenomen dat de geest het lichaam overleeft en terugkeert in een nieuw lichaam in een volgend leven.
Dit was toen het heersend wereldbeeld, of de “wijsheid” die mensen deelden. Het beeld van de alomtegenwoordige geest of “spirit” is wereldwijd waarschijnlijk de meest kenmerkende overtuiging geweest die gedurende duizenden jaren een diepe indruk gemaakt heeft op het
doen en laten van mensen en tal van artistieke en spirituele stromingen op gang gebracht heeft. Bovenal werkte die gedeelde overtuiging inspirerend, richtinggevend en vertroostend (iets waar onze huidige maatschappij steeds meer behoefte aan heeft).
Die collectieve overtuiging werd echter nogal eens aangevochten en verdrongen, maar
vandaag kent ze terug een heropleving onder vorm van het Panpsychisme (Pan = overal en Psychisme = de geest). Een toenemend aantal moderne filosofen (zoals Bernardo Kastrup en
Neal Grossman) en wetenschappers (zoals Max Planck en Donald Hoffman,) ondersteunen ook deze gedachte waarbij ze meestal geest en bewustzijn onder één noemer plaatsen.
Onder invloed van de Verlichting kwam in de zeventiende eeuw een tegenstroom op gang die later uitmondde in het Materialisme. Hierbij werd uitgegaan van de veronderstelling dat alles wat bestaat op materie gebaseerd is en dat de geest niet bestaat en dus een overbodig begrip is dat best afgevoerd wordt. Deze visie heeft zich langzaamaan in de geesten van de westerse mens genesteld tijdens de laatste driehonderd jaar. Aanleiding daartoe was het groot succes van een eindeloze reeks van technologische toepassingen gebaseerd op het wetenschappelijk materialisme (de studie van de materie en alles wat er uit voortvloeide). Het resultaat was een nooit geziene vooruitgang op vlak van welvaart, gezondheidszorg en onderwijs. Tezelfdertijd ontrolde zich een proces van “emancipatie”, los van de vroegere verbondenheid met de natuur en de wereldgeest. De mens leerde zich buiten en boven de natuur te stellen en waande zich heer en meester. De Anima Mundi als wereldbeeld werd in de verdrukking geduwd en werd uiteindelijk opzij gezet als oubollig en achterhaald.
Maar er groeide een keerzijde aan de medaille: de belofte van eindeloze groei begon op haar grenzen te botsen en de mens voelde het spirituele draagvlak (dat hem duizenden jaren ondersteund had) onder zijn voeten wegschuiven. Een soort existentiële eenzaamheid begon stilaan in de plaats te komen van de vroegere verbondenheid. De resterende materialistisch geïnspireerde filosofie had nog vooral betrekking op eigenbelang, status en proberen “zoveel mogelijk genieten”. Dit verschraald wereldbeeld kreeg vooral de laatste decennia steeds meer ingang.
Gelukkig zijn een toenemend aantal (jonge) mensen aan het “wakker worden” en zijn tot het
besef gekomen dat het zo niet verder kan. Zij zijn de voortrekkers van een nieuw wereld -en
mensbeeld, een nieuwe filosofie geïnspireerd door verbondenheid en universele spiritualiteit. In tegenstelling tot het “Homo Economicus” model dat de laatste decennia dominant is geweest bevinden we ons nu aan de vooravond van een transitie naar het “Homo Spiritualis” model. Daarin zal de mens zich laten leiden door herverbinding met de natuur en zijn spirituele oorsprong. De beleving hiervan zal hem ongetwijfeld uit het dal halen waarin hij nu dreigt te belanden en vernieuwde zingeving creëren.
Mensen die een Bijna-Dood Ervaring (BDE) meegemaakt hebben moeten niet overtuigd
worden van het cruciaal belang van een filosofie die gebaseerd is op verbondenheid en
spiritualiteit. Zij hebben van nabij even kunnen kennis maken met de “Anima Mundi” en voor velen was dit de meest aangrijpende ervaring in hun leven. Hoogtijd dus om de Anima Mundi terug in ere te herstellen.
Ponto3 leden die dieper wensen in te gaan op bovenstaand onderwerp kan ik verwijzen naar
mijn eerste boek “Ontwaken uit onze Illusies” (2015) of mijn tweede boek “Intelligentie in de
Natuur – Leidraad voor een Duurzame Toekomst” (2019)
Romain Goorman
コメント